Gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi, alıcı ile satıcının ileriki bir tarihte satış sözleşmesinin yapılacağını belirten bir sözleşmedir. Satış vaadi sözleşmesinin hukuki olarak normal satış ile arasında bir fark olmadığını savunanlar olmasına rağmen ağırlıklı görüş bunun bir ön sözleşme (ön akit) olduğuna dairdir. Çünkü satış sözleşmesine göre tarafların hak ve yükümlülükleri farklıdır.
Gayrimenkul satış vaadi sözleşmelerini düzenleme yetkisi sadece noterlere verilmiştir. Satış vaadi sözleşmesinin noter huzurunda düzenlenip imzalanması gerekir. Dışarıda düzenlenip noterde imzalanması geçerli değildir. Ayrıca bu sözleşme her ne kadar hak doğurucu bir sözleşme olsa da mağduriyet yaşamamak için bunun tapuya şerh edilmesi şarttır. Tapuya şerh işlemi yapılmazsa, aynı gayrimenkulün yine satış vaadi sözleşmesi ile başkalarına da satılması söz konusu olabilir. Böyle bir mağduriyet yaşamamak için sözleşmeyi yapmadan önce tapuya şerh koymanıza engel bir durumun olup olmadığını araştırınız.
Tapuya konan şerhin süresi beş yıldır. Bu süre içerisinde alım-satım işlemi yapılmazsa, tapu müdürü veya görevli memurlarca şerh iptal edilir. Tapu şerh işlemi, taraflardan birinin isteği ile yapılabilir ve bunun için gerekli evraklar;
- Noterde düzenlenmiş olan satış vaadi sözleşmesi.
- Şerh yapılmasını isteyen kişinin nüfus cüzdanı veya pasaportu, 1 adet vesikalık fotoğrafı.
- İşlem vekaleten yapılıyorsa vekaletname.
Taraflardan birinin alım-satım işleminden vazgeçmesi durumunda sözleşmeye cezai şart konulabilir. Uygulamada daha çok borcun teminatı amacıyla yapılan satış vaadi sözleşmesinde alınan peşinat, satış bedelinin bir kısmını temsilen borç olarak verilen bir para hükmündedir. İlerleyen tarihlerde satıcının bu parayı iade etmesi durumunda sözleşmenin sona ereceği kabul edilir.
Gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi sonrasında, alıcı üzerine düşeni yapıp borcunu tamamladıktan sonra eğer satıcı, tapuda devir işlemini yapmaktan kaçınıyorsa, Türk Medeni Kanunu’nun 716 maddeye göre Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açarak mülkiyetin hükmen kendine geçirilmesini isteyebilir. Mahkeme kararıyla tapu tescili doğrudan doğruya yaptırılabilir ancak bu tür anlaşmazlıkların durumları karışıktır. Dolayısıyla konusunda uzman avukatlara başvurulmasında fayda vardır.
Nizam TUTUCU Emlak Danışmanı
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.