İştira hakkı (alım hakkı), bir kimseye, dilediği zamanda belirtilen süre içerisinde, taşınmazın mülkiyetinin kendisine devir edilmesini, onun malikinden isteme yetkisini veren yenilik doğuran bir haktır. İştira bedelinin (alım bedeli) hükümden önce depo edilmesi için, davacı tarafa münasip süre verilmesi, verilen süre içinde İştira bedeli (alım bedeli) depo edildiği takdirde, davanın kabulü gerekir.
Dava, İştira hakkı (alım hakkı) nedeniyle, taşınmazlarda davalı adına olan tapu kayıtlarının iptali ile davacı adına tescil isteğine ilişkindir. Mahkeme, davayı kabul etmiş, karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
1- Dosya kapsamına, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerekçelere, İştira hakkı (alım hakkı), bir kimseye dilediği zamanda belirtilen süre içerisinde taşınmazın mülkiyetimin kendisine devredilmesini, onu malikinden isteme yetkisi veren bir hak bulunmasına, bu hakkın yenilik doğuran haklardan olmasına, taraflar arasında borç ödenmez ise, mutlaka taşınmazların devredileceğine dair sözleşme bulunmamasına, bu nedenle, olayda Medeni Kanun’un 788. maddesinin uygulanamayacağına, muvazaa savunmasının yazılı delillerle kanıtlanamamasına, kanuna karşı hile durumu ve davacının kötü niyetli olduğunun kabulüne yeterli delil bulunmamasına göre; davalının, aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- İştira bedeline (alım bedeli) yönelik temyiz itirazına gelince;
Davacı, davalı ile olan ticari kredi ilişkileri nedeniyle alacaklı bulunduğunu, İştira bedelinin (alım bedeli) bu alacağından mahsup edilerek, İştira hakkınin (alım hakkı) tanınmasını istenmiştir. Davalı ise davacının takas ve mahsuba esas alınabilecek ihtilafsız ve muaccel bir alacağının bulunmadığını, bu konudaki talebinin dikkate alınamayacağını savunmuştur.
Mahkeme, bilirkişi incelemesi yaptırarak, davalının İştira bedelinden (alım bedeli) fazla borcu bulunduğunu kabul ile İştira bedelinin (alım bedeli), davalının davacı bankaya olan borcundan düşülmesi kaydı ile tescile karar vermiştir.
Davada, alacağın tespiti istemi bulunmamaktadır. Davalı da, borcun mevcudiyetini kabul etmemiştir. Bu uyuşmazlık mevcut iken, İştira bedelinin (alım bedeli), uyuşmazlık konusu olan alacaktın mahsubu suretiyle hüküm tesisi doğru değildir. Mahkemece yapılacak iş, İştira bedelinin (alım bedeli) hükümden önce depo edilmesi için davacı tarafa münasip süre verilmesi, verilen süre içerisinde İştira bedeli (alım bedeli) depo edildiği takdirde, davanın kabulü icap ederken, bundan zuhul olunması, usul ve kanuna aykırı bulunduğundan, hükmün bozulması gerekmiştir. BOZULMASINA, (Y.6.HD. 30.03.1993 T. 2567 E. 3830 K.)
Nizam TUTUCU Emlak Danışmanı
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.