Bağışlayana dönme şartı ile yapılan bağışlamalarda; bağışlayan, bağış yapılan kişinin kendinden önce ölmesi durumunda söz konusu taşınmazın kendi mal varlığına geri dönmesini şart koşmaktadır. Türk Borçlar Kanunu’nun 292. maddesine göre: “Bağışlayan, bağışlananın kendisinden önce ölmesi durumunda, bağışlama konusunun kendisine dönmesi koşulunu koyabilir. Bağışlama konusu, taşınmaza veya taşınmaz üzerindeki bir ayni hakka ilişkin ise, bağışlayana dönme koşulu tapu siciline şerh verilebilir.”
Geri dönme şartıyla bağışlama, Tapu Sicil Tüzüğünün 11. maddesindeki “istem tescili bozucu veya hükümsüz kılıcı kayıt ve şarta bağlanamaz” kuralının kanuni bir istisnası sayılır.
Geri dönme şartı, bu şartla bağışlanan gayrimenkulün el değiştirmesine ve üzerinde sınırlı ayni haklar kurulmasına engel değildir. O yüzden bağı geri dönme şartının şerhi, bağışlama sebebiyle yapılan sözleşmeden ayrı ve onun dışında bir hakkın konusu değildir. Şerh, bağışta bulunanı; lehine bağış yapılana ve üçüncü şahıslara (bağışlanan gayrimenkul üzerinde sonradan hak elde edenlere) karşı koruma ve uyarı anlamı taşır.
Geri dönme şartı, genel olarak bağış sözleşmesi sebebiyle tapu sicil müdürlüğünde düzenlenen resmi senette yer alır. Fakat bu şart, resmi senette yer almamışsa sonradan tarafların talep ve iradeleriyle bu şartı kabul eden bir sözleşmenin yapılması gerekir. Tapu Sicil Tüzüğünün 55/b maddesi gereğince de bu sözleşmenin noter tarafından düzenlenmesi gerekir.
Kayıtsız şartsız geri dönme şartı ile yapılan bağışlar, ölüm gününde sonuç doğuracağı için, yerine getirilmesi bağışlayanın ölümüne bağlı bu tür edinimler ölüme bağlı tasarruf hükmünde yani vasiyet sayılır.
Nizam TUTUCU Emlak Danışmanı
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.