Bir kimsenin bir şey üzerinde tek başına sahiplik hak ve yetkilerini bulundurması, tek kişilik bir mülkiyettir. Aynı şey üzerinde birden fazla kişinin sahiplik hak ve yetkilerinin olması ise topluluk mülkiyeti olarak adlandırılır. Medeni Kanun da topluluk mülkiyetini, paylı mülkiyet ve elbirliği ile mülkiyet olarak ikiye ayırmıştır.
Paylı mülkiyette ortak olan şey fiilen paylaşılmamıştır, taksim edilmemiştir. Söz konusu mal, sahibi tek bir kişiymiş gibi bir bütün halindedir. Bir araziyi ele alacak olursak ve paylı mülkiyet (müşterek mülkiyet) olarak buna sahip olan 5 kişi olduğunu varsayarsak; her bir paydaş, söz konusu arazinin tamamına maliktir. Fakat bu sahiplik, tasarruf yetkisi açısından her bir paydaşın kendi payı oranı ile sınırlıdır. Yetki bölüştürülmesi; taşınmazdan faydalanma ve kullanma, onu idare etme, tasfiye halinde elde edilen tutardan payını alma, devir ve kısıtlama konularıyla ilgilidir.
Her bir paydaş, paylı mülkiyetin sahiplerinden biri olmakla beraber, sahip olduğu payı karşılayan kısım ve miktar üzerinde tasarrufta bulunabilir. Ortaklık hali, taşınmazın tamamı üzerinde tasarrufta bulunmaya engeldir. Taşınmazın tamamı üzerinde yapılacak olan bir tasarruf, ancak bütün ortakların onayı ile yapılabilir (paydaşlar arasında sözleşme ile aksi kararlaştırılmamışsa).
Paylı mülkiyetin her bir payı, oranı ne olursa olsun haczedilebilir. Paylı mülkiyette sorumluluk, pay ile sınırlıdır. Tüzel kişiler de paylı mülkiyette paydaş olabilir. Uygun olmayan vakit ve şartlar dışında her paydaşın, paylı mülkiyetin (ortaklığın) son bulmasını talep edebilir.
Nizam TUTUCU Emlak Danışmanı
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.