Kadastro Kanunu’nun 19. maddesinde ağaçlar yönünden, arzın malikinden başka bir kimse tarafından yetiştirilmesi gözetilmiş ve ayrıca ağaçların süreklilik arz edip etmedikleri dikkate alınmamıştır. (3402 sayılı Kadastro Kanunu madde 19/2)
Taraflar arasındaki “kadastro tespitine itiraz” davasından dolayı, yapılan yargılama sonunda; Tortum Kadastro Mahkemesince davanın reddine dair verilen, 22.6.1993 gün ve 1992/13, 1993/28 sayılı kararın incelenmesi, davacı Hazine vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin, 14.12.1993 gün ve 1993/9426-13093 sayılı ilamıyla;
…süreklilik arz etmeyen kavak ve söğüt ağaçlarının muhtesat olarak kabul edilmiş olması doğru olmadığı gibi, 3402 sayılı Yasanın 19/2 maddesine uygun biçimde hüküm yerinde, diğer meyve ağaçlarının, adet, yaş ve cinslerinin ayrı ayrı gösterilmesi gerekirken, yazılı olduğu üzere bilirkişi raporuna yollamada bulunarak, infaz sırasında tereddüt doğuracak biçimde hüküm kurulmuş olması da doğru değildir… gerekçesiyle bozularak, dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece, önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek, direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, gereği görüşüldü:
Dava, kadastroca bahçe nitelikli olarak Hazine adına tespit edilen dava konusu 1 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki ağaçların davalıya ait olduğuna dair beyanlar hanesine verilen şerhin kaldırılması istemine ilişkindir. Mahkemece, Hazine’nin davasının reddine dair verilen karar, özel dairece;
1- Kavak ve söğüt ağaçlarının devamlılık arz etmediği cihetle, muhtesat olarak kabul edilmesinin isabetli bulunmadığı,
2- Bu yerdeki diğer meyve ağaçlarının, adet, yaş ve cinslerinin ayrı ayrı gösterilmesinin düşünülmemesinin de doğru olmadığına işaretle bozulmuştur.
I- Gerçekten 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun Takyitler, Sınırlı Ayni Haklar ve Muhtesat başlıklı 19 nolu maddesinin 2. fıkrasında; “taşınmaz mal üzerinde, malikinden başka bir kimseye veya paydaşlardan birisine ait muhtesat mevcut ise, bunun sahibi, cinsi, ihdas tarihi ve iktisap sebebi belirtilerek tutanağın ve kütüğün beyanlar hanesinde gösterilir”, hükmüne yer verilmiştir. Anılan maddede, ağaçlar yönünden yalnızca kendiliğinden yetişme olmayıp, arzın malikinden başka bir kimsece dikilip yetiştirme gözetilmiş ve ayrıca, ağaçların süreklilik arz edip etmedikleri dikkate alınmamıştır. O itibarla, taşınmazın sınırında “çaykara” bulunduğu da gözetildiğinden, bu yönde araştırma ve inceleme yapılması ve hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerektiği düşünülmeden, eksik inceleme ile davanın reddedilmesi doğru değildir.
II- Mahkemece, bozma kararının taşınmaz üzerindeki ağaçların cins, yaş ve adetlerinin tespiti gereğine değinen kısmına ise, bu konuda bozma çerçevesinde yeniden inceleme ve tespit yapılarak, eylemli uyma ile hüküm kurulmuştur. Bu durumda, ortada varlığından söz edilebilecek bir direnme kararı bulunmayıp, bozmadan sonra toplanıp değerlendirilen yeni olgulara dayalı, yeni hükmün bulunduğunun kabulü gerekir. O itibarla, mahkemece kurulan yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosya, özel dairesine gönderilmelidir.
1-Davacı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının I. bentte gösterilen nedenlerle oyçokluğu ile bozulmasına,
2- Kurulan yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının tetkiki için, dosyanın 17. Hukuk Dairesine gönderilmesine, (YHGK. 31.01.1994.T. 17-403 E. 732 K.)
Nizam TUTUCU
Emlak Danışmanı
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.