1- Medeni Yasanın 706, Borçlar Yasasının 213 ve 2644 Sayılı Yasanın 26. maddeleri mülkiyeti nakleden sözleşmelerin resmi şekilde yapılmasını öngörmektedir.
2- Haricen yapılmış sözleşme mülkiyetin nakli yönünden geçersizdir.
3- Geçersiz sözleşmeye göre kayıt malikine bir bedel ödenmiş ise ödeyen yararına hapis hakkı tanınması olanağı doğar.
Taraflar arasında görülen davada; Davacı, kayden maliki bulunduğu 172 ada 20 parsel sayılı taşınmazın davalı tarafından haksız olarak işgal edildiğini ileri sürerek, el atmanın önlenmesi ve ecrimisil isteklerinde bulunmuştur. Davalı, taşınmazı davacıdan haricen satın aldığını, davacının tapuyu devretmediğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davalının kayden davacıya ait taşınmaza haksız olarak müdahale ettiği gerekçesiyle el atmasının önlenmesine, ecrimisil isteği atiye terk edildiğinden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Karar, davalı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi U.Ş.’nin raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, çaplı taşınmaza el atmanın önlenmesi ve ecrimisil isteklerine ilişkindir. Mahkemece, el atmanın önlenmesi isteğinin kabulüne, ecrimisil isteği atiye bırakıldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden, toplanan delillerden; dava konusu 20 parsel sayılı taşınmazın kayden davacıya ait bulunduğu ve yapılan uygulama sonucu alınan bilirkişi raporu ve dosya kapsamından taşınmazın davalı tarafından tasarruf edildiği anlaşılmaktadır. Davalı, dava konusu taşınmazı haricen satın aldığını savunmuş ve tarafların imzası ile birlikte iki şahit imzası taşıyan tarihsiz “senet” başlıklı belge ibraz etmiştir.
Bilindiği üzere, Medeni Yasanın 706, Borçlar Yasasının 213 ve 2644 Sayılı Yasanın 26. maddeleri mülkiyeti nakleden sözleşmelerin resmi şekilde yapılmasını öngörmektedir. Öyle ise haricen yapılmış sözleşme, mülkiyetin nakli yönünden geçersizdir. Ne var ki, geçersiz sözleşmeye göre kayıt malikine bir bedel ödenmiş ise ödeyen yararına hapis hakkı tanınması olanağı doğar. Nitekim değinilen ilke, 10.7.1940 tarih 2/77 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulanmıştır. Ancak, hükmedilecek bedel ödenen bedel olup, bu miktarın uyarlamaya tabi tutulamayacağı da kuşkusuzdur.
Hal böyle olunca, Türk Medeni Kanunu’nun 994. maddesi hükmü göz önünde bulundurularak dosyaya ibraz edilen harici satış belgesindeki satış bedelinin ödenip ödenmediğinin veya kısmi bir ödemede bulunup bulunmadığının tarafların gösterdikleri ve gösterecekleri delillerin toplanması suretiyle değerlendirilmesi ve belirlenecek bedel üzerinden davalı yararına hapis hakkı tanınmak suretiyle bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması doğru değildir.
Davalının, temyiz itirazları yerindedir. Kabulüyle kararın oyçokluğuyla BOZULMASINA, (Y.1.HD. 17.2.2011 T. 288 E. – 1635 K.)
Nizam TUTUCU Emlak Danışmanı
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.