1- Zemin yönünden takas işlemi, sit alanı içinde kalan malikin müracaatı üzerine idarece yapılır.
2- Adliye mahkemelerince idarenin yerine geçilerek, idarenin yetkili olduğu konuda karar verilemeyeceği gibi taşınmaza fiilen el atılmadığından, bedele de hükmedilemez. (2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu madde 15/F) (2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu madde 10, 11)
Taraflar arasındaki 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 15/F maddesine dayalı takas sureti ile açılan tapu iptali ve tescili, mümkün olmaması halinde taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabul, kısmen reddine dair verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi Maliye Hazinesi vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş ise de dosyada davetiye gideri bulunmadığından incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verilerek, dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 15/F maddesine dayalı takas sureti ile açılan tapu iptali ve tescili, mümkün olmaması halinde taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece davalılar Kültür ve Turizm Bakanlıkları yönünden davanın reddine, diğer davalı Maliye Bakanlığı yönünden ise takas talebinin kabulü ile davacıya ait birinci derece sit alanı içinde kalan Silifke ilçesindeki taşınmazın, Hazineye ait E… İlçesi, Alata mahallesindeki 1 ada, 7 ve 8 nolu taşınmazlarla takas edilmesine, taraflara ait taşınmazlar arasında davalı lehine oluşan fiyat farkı 16.410.000.000 TL.nin davacı tarafından ödenmesi halinde davacıya ait taşınmazın tapu kaydının iptali ile davalı Hazine, davalıya ait taşınmazların tapu kayıtlarının da iptali ile davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş, hüküm davalı Maliye Bakanlığı vekilince temyiz edilmiştir.
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 15/F maddesine göre zemin yönünden takas işlemi, taşınmazı sit alanı içinde kalan malikin müracaatı üzerine idarece yapılır. Diğer bir deyişle takas işlemini yapma yetkisi idareye aittir. Olayımızda davadan önce, davacının talebi sonucu takas isteminin reddine ilişkin Maliye Bakanlığı kararı İdare Mahkemesince iptal edilmiş, kesinleşmiştir. Ancak, bu iptal kararından sonra, davacının istemi üzerine Maliye Bakanlığınca takasın yapılmasına yönelik verilmiş bir karar mevcut değildir.
1- Adliye Mahkemelerince idarenin yerine geçilerek, idarenin yetkili olduğu konuda karar verilemeyeceği,
2- Taşınmaza fiilen kamulaştırmasız el atılmadığı, bu nedenle bedeline de hükmedilemeyeceği gözetilerek davanın reddine karar verilmesi düşünülmeden, idarenin yerine geçilerek takas talebinin kabulü ile fark bedelin ödenmesi halinde taraf taşınmazlarının tapu kayıtlarının iptalleri ile karşılıklı tescillerine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Davalı Maliye Hazine vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden hükmün BOZULMASINA, (Y.5.HD. 06.02.2003 T. 18471 E. 1158 K.)
Nizam TUTUCU Emlak Danışmanı
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.