Kendisine muayyen mal vasiyet edilenler Medeni Kanun’un 705. maddesi uyarınca o şeyi tescilden önce iktisap edemezler. Mirasçıların veya vasiyeti tenfiz memurunun tapu sicilinde aktarma işlemini yapmaları veya o kişinin Medeni Kanun 601 ve 716. maddeleri uyarınca ilam alması gerekir.
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup, gereği görüşülüp düşünüldü:
Taraflar arasındaki vasiyetnameye dayanan şahsi hakka dayalı tapu iptali ve tescil davasının yargılaması sonunda verilen kararın davalı tarafından temyizi üzerine dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda;
Vasiyetnameyi düzenleyen Sulh Hakimi, noter veya memur aslını ya da onaylı örneğini saklamakla yükümlüdür (Medeni Kanun madde 501). Saklama yükümlülüğü ölüm zamanına kadar, hatta ölümün öğrenilmesine kadar devam eder. Ölüm zamanında çıkan vasiyetname iptalini gerektirir bir eksiklik içinde olsa bile, hemen Sulh Mahkemesine verilir. Bu yükümlülük vasiyetnameyi yanında bulunduran herkes için geçerlidir. Vasiyetnameyi alan hakim tereke için derhal gerekli önlemleri alır (Medeni Kanun madde 595). Vasiyetnameyi açar (Medeni Kanun madde 596). Bundan sonra mirasta hak sahibi olanların her birine vasiyetnamenin kendilerini ilgilendiren bölümlerini tebliğ eder (Medeni Kanun madde 597). Vasiyetle mirasçı sezilmiş olup da hakları yasal mirasçılar veya tarihi eski olan bir kazandırma ile hak sahibi olanlar tarafından açıkça itiraza uğramayan kimseler tebliğden bir ay geçtikten sonra Sulh Hakiminden mirasçılıklarını gösteren bir resmi belgenin verilmesini isteyebilirler (Medeni Kanun madde 598)
Bunlar da kanuni mirasçılar gibi miras bırakanın halefi olurlar ve terekeye dahil hakları başkaca bir işleme tabi olmadan kendiliğinden iktisap ederler (Medeni Kanun madde 599). Ancak vasiyetname ile kendilerine muayyen mal vasiyet edilenler aynı durumda değillerdir. Bunlar vasiyet yolu ile terekeden şahsi bir hak edinirler (vasiyeti tenfiz memuru). Vasiyeti ifa ile mükellef olan varsa ondan, yoksa kanuni ve mansup mirasçılardan muayyen şeyin teslimini isteme hakkına sahiptirler (Medeni Kanun madde 600). Kendilerine muayyen mal vasiyet edilenler Medeni Kanun’un 705. maddesinden yararlanamayacakları gibi, kanuni ve mansup mirasçıların tapu sicil memuru önünde mülkiyeti nakleden bir irade açıklamaları olmadan tapuda işlem yapılamaz. Bunun dışında Medeni Kanun’un 601 ve 716. maddesi uyarınca mülkiyetin kendisine aidiyeti hakkında alacağı ilam üzerine hakim tarafından tescilin icrası için yazılan bir tezkere ile vasiyetnameyi ibraz ederek taşınmaz malın lehtar adına tescili sağlanabilir (7.6.1994 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Tapu Sicil Tüzüğü m. 21).
Butlan defi her zaman dermeyan edilebilirse de (MK. 559/2), vasiyetnamenin iptali davası, davacısının ölüme bağlı işlemin geçersizliğini öğrendiği günden bir yıl ve her halde vasiyetnamenin açıldığı tarihten beş sene geçmekle zaman aşımına uğrar (MK. m. 559). Şu halde vasiyetname ile oluşan hakka karşı açılacak davaların zaman aşımının başlaması vasiyetin açıklanan kurallara uygun olarak açılmasına bağlıdır. Açma işlemi bu yönden de önem taşır.
Her ne kadar vasiyetnamenin yeterli kabulü için Sulh Hakiminin onayı gerekmez ise de, hükümlerinin yerine getirilebilmesi için öncelikle Sulh Hakimi tarafından yukarıda açıklanan şekilde açılıp itiraza uğramamış olması gerekir (YHGK. 7.7.1993 günlü 392-508 sayılı kararı).
Somut olayda vasiyetnamenin usulüne uygun olarak açılıp açılmadığı anlaşılmamaktadır. Bu konuda taraflardan bilgi istenmesi sonucuna göre işlem yapılması gerekir. Bu hususların gözetilmemesi eksik incelemeyle hüküm kurulması doğru bulunmamıştır.
Temyize konu hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair yönlerin şimdilik inceleme dışı bırakılmasına, (Y.2.HD. 15.05.1995 T. 95/5087 E. 5644 K.)
Nizam TUTUCU Emlak Danışmanı
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.